MMO Ekonomileri Üzerine Bir İnceleme: MMO'larda Enflasyon Nasıl Oluşur ve Nasıl Önlenir?

Oyunların pratik anlamında insanlara birçok şey kattığına inanmışımdır. Sizi oyundan soğutan satış taktiklerine sahip, rekabet üzerinden ayakta kalan, ilkel tatminler yaratan ya da lootbox sistemiyle kumar oynatan oyunlardan bahsetmiyorum elbette. Anlatacağı bir şeyi olan, sürekli keşfetmeyi gerektiren ve içinde öğretici içerikler barındıran oyunlardan bahsediyorum. MMO’ların da insanlara birtakım hayat tecrübesi verdiğini düşünüyorum. Özellikle ekonomik anlamda; çünkü MMO’lar kendi içinde incelenmeye değer bir ekonomi barındırıyor.

MMO Nedir?

MMO yani Massively Multiplayer Online Game, oyun sunucusunda yüzlerce ve/veya binlerce oyuncusuyla var olan devasa haritalara sahip online oyun türü. Yeni neslin önemli bir kısmı en az bir MMO oyunu tecrübe etmiş ya da ne olduğunu biliyordur. Bu oyunlarda genel itibariyle 4 tür oyuncu bulunur. Başarım elde edenler, keşif yapanlar, katiller (yani PVP, diğer oyuncularla savaşmayı sevenler) ve sosyalleşenler. Bugün konuşacağımız kişiler, sosyal ve başarmayı arzulayan oyuncuların karışımının meydana getirdiği ticaretle uğraşan oyuncular.

MMO’lar kendi içinde bir ekonomi barındırır. Bu ekonominin likiditesi genellikle mobları, oyun geliştiricileri tarafından bilerek ve isteyerek konulan, tecrübe, para ve eşyanın temel kaynağı olan yaratıkları avlayarak oluşturulur. Diğer bir deyişle görev yapıp mobları avladıkça sunucuya sürekli artan bir nakit akışı vardır. Bunun sebep olacağı ve MMO’yu oynanmaz hale getirecek bariz bir sonuç var: enflasyon. Enflasyon gerçek hayatta olduğu gibi MMO’ların da önlenemez bir gerçeğidir. Enflasyon önlenemese de hiperenflasyona dönüşmesi engellenebilir. Bunu konuşmadan önce oyuncular arasındaki ticareti ve oluşturdukları ekonomiyi inceleyelim.

MMO’larda ihtiyaç fazlası eşyalarınızı paraya çevirmek ve kendi ihtiyaçlarınızı karşılamak istersiniz. Oyun size bu eşyaları NPC’lere (Non-playable character yani bir oyuncunun oynamadığı geliştiricilerin yarattığı karakterler) satmanıza izin verir. Yalnız bazı durumlarda elinizdeki eşyanın NPC’nin ödeyeceği ücretten daha değerli olduğunu düşünebilirsiniz, böyle durumlarda emek harcanmaya değeceğini düşündüğünüz eşyayı başka oyunculara satmak istersiniz.

Peki nasıl satarsınız?

MMO’lardaki Satışçı Tipleri

1- Üretici

Oyundan bu şekilde zevk aldığı için spesifik eşyaları elde etmek için devamlı aynı bölgelerde avcılık yapan kişiler mevcuttur. Bunlar genelde pazarda düşük ya da ortalama fiyata eşyaları satsa da, bazen açgözlü de olabilirler. Bunlar sunucudaki eşya üretiminin genel kaynağı sayılabilir. Bu yüzden enflasyonun da ana kaynağıdırlar. MMO diğer sunucularla etkileşime geçmeyen kapalı bir sistem olduğundan bu kaynaklar artarak sistem içinde kalmaya devam edicektir, bu da enflasyona yol açacaktır. Ürün fiyatlandırmalarında orta derecede nüfuza sahiplerdir.

2- Tacirler

Ticaretle uğraşan her kişiye tacir diyebilsek de bu kişiler genelde ticaretin tam içinde olan Al-Satla zaman geçiren kişilerdir. Bu kişiler de üreticiler gibi sürekli pazardadır (hatta üretici olabilirler), fakat genelde büyük bir sermayeyle başlayıp pazarda İkinci Elcilerden aldığı ucuz ürünleri daha pahalıya satarak kar etmeye çalışır. İhtiyacı olmayan ürünleri alır ve ihtiyacı olan kişileri bulur. İyi bir pazarlamacıdır. İhtiyacınız olduğunda hep oradadır. Ürün fiyatlandırmalarında yüksek derecede nüfuza sahiplerdir.

Tacirlerle ilgili önemli bir dipnot: başta ekonomiye zararlı gibi görünseler de aslında değillerdir. Tacirler para yaratmaz, ekonomide dolanan parayı kendi sermayesine katarlar. Bazı tacirler bu parayı risk alarak değerlendirebilir. Örneğin bazı güçlendirmesi zor eşyaları daha yüksek seviyelere çıkararak risk alır, başarırsa büyük miktarda kar sağlar. Bu şekilde sunucuda moblardan elde edilemeyecek eşyaların yaratılmasına katkıda bulunurlar. Aynı zamanda bu güçlendirmeleri yapmak için yapacağı harcamalar çoğu zaman NPC’lere ödeme gerektireceğinden enflasyonun artmasını engeller. Bunun nasıl gerçekleştiğinden yazının devamında bahsedeceğim.

3- İkinci El Satıcı

Bu tür kişiler genelde kendi kullandıktan sonra ihtiyacı olmayan ürünleri satar, ticaretle pek uğraşmaz fakat değerli eşyalarını nakite çevirmek istediğinden ucuz fiyattan hızlı satmaya çalışır, genelde piyasa fiyatını belirleyen üreticilerden ucuz fiyatlarda satış yaparlar. Piyasaya tacirler ya da üreticiler kadar etkileri yoktur. Ürün fiyatlandırmalarında düşük derecede nüfuza sahiplerdir.

MMO’larda Satış & Pazarlama Taktikleri

Çoğu MMO Pazar kurulurken bir başlık atmaya izin verir. Bunun dışında yapabileceğiniz tek pazarlama kampanyası toplu chat’te mesaj yayınlamaktır. Örneğin hızlı paraya ihtiyacınız varsa Tacirler’e elinizdekileri hızlıca satarak para kazanmak mümkün fakat onları ürünlerimizden haberdar etmemiz lazım. Peki ne gibi pazarlama stratejileri mevcut?

1- Bilgilendirme

Ne sattığınızı karakter limiti izin verdiği sürece en çok talep görecek eşyalarınızı doğrudan başlığa yazarsınız. Eğer özel ve nadir bir eşyaysa chat’ten insanları bilgilendirebilirsiniz.

2- İlgi Çekme

Başlığınıza mizah dolu ya da gündemle ilgili tartışmalı bir şey yazarak ilgi toplayabilir ve insanların pazarınıza girmesini sağlayabilirsiniz.

3- Spam

Sattığınız ürünle ilgili bir anahtar kelime ya da cümle seçerek chatte sürekli bunu tekrar edersiniz, pazarınızın ismini de bu yaparsınız. İnsanlar chatten görüp geldiğinde anında sizi tanır.

Satış & Pazarlama taktikleri elbette genişletilebilir. Bunlar ilk bakışta benim yaratıp kategorileştirme şeklim. İçeriği büyütmek isterseniz fikirlerinizi yorum olarak bırakabilir ya da direkt olarak ucaru.marketing@gmail.com adresinden bana yazabilirsiniz.

Oyun geliştiriciler enflasyonun önüne nasıl geçiyor?

Oyun geliştiricileri de bir pazarlamacı gibi düşünmeyi bilmelidir. Yazının önceki kısmında NPC’lerin kazandığı paranın enflasyonu yavaşlattığını belirtmiştim. Sunucuya sürekli yeni kaynak girmesiyle oluşan enflasyonun önüne kaynakların çıkması için “karadelik”ler oluşturularak geçiliyor. Örneğin “Satıcı” NPC’ye gidip iyileşme potu almanız, sunucudan likidite çıkışına sebep olur. Yaptığınız güçlendirmelere ödediğiniz paralar da aynı şekilde. Bazı oyunlarda oyun parası ile oyunun premium parasını satın alabilirsiniz, bu da bir enflasyon düşürme yöntemidir. Bu yöntemler çoğaltılabilir ama özetle başka bir oyuncuya değil de geliştiricinin koyduğu engellere ödenen her para enflasyon önleme yöntemidir. Bu yüzden oyunlarda NPC mağazalarında satılan ürünlerin fiyatlandırılması dikkatle düşünülmesi ve planlanması gereken hususlardır. Çok pahalı yaparsanız oyunu sıkıcı bir grind’a dönüştürürsünüz, çok ucuz yaparsanızsa enflasyon yaratıklardan çıkan parayı değersizleştirir. Bu yüzden birçok MMO’da yaratıklardan çıkan para ve NPC’lerin sattıklarının fiyatı çok absürd görünür. Oyuncu ekonomisi çok başka bir aşamadadır ve bu fiyatların enflasyona göre düzenlenmesi gerekir. Oyunun açıldığı ilk günde 100 para birimi düşüren yaratık 2 yıl sonra da 100 para birimi düşürür ve yeni oyuncuların oyuna başlamasını imkansızlaştırır. Bu (ve Gatekeeping, yani eski oyuncuların yeni oyunculara kabadayılık yapıp ilerlemelerini engellemesi) MMO’ların ölümüne sebep olan önemli etkenlerden biridir. Günümüzde sadece düzenli içerik üretilip satılan, aylık aboneliğe bağlanan ya da müşteri hizmetleri sağlanan WoW, ESO ve FFXIV gibi MMO’ların hayatta kalabildiğini görüyoruz, bu da enflasyonun aktif olarak kontrol edilmesi gereken bir konu olduğunu gösteriyor.